Joseph Conrad: The Secret Agent

The Secret Agent (1907) kende ik van de film Sabotage (1936) van Alfred Hitchcock*. Zoals vaak blijkt het boek beter dan de film. Joseph Conrad heeft aan het begin van de vorige eeuw een boek geschreven dat met de aanslagen van 9/11 en van de Unabomber opnieuw aan actualiteit heeft gewonnen.

Mr Verloc woont met zijn vrouw Winnie, zijn schoonmoeder en kleine Stevie, het jongere broertje van zijn vrouw dat niet helemaal goed bij zijn hoofd is, in een huis boven een winkel met pornotijdschriften en condooms. De winkel is slechts een dekmantel want in werkelijkheid is hij een spion voor een niet nader genoemd Oost-Europees land, waarschijnlijk Rusland. Al jarenlang doet hij zijn werk conscentieus maar het is degenen die boven hem staan niet genoeg. Er moet iets gebeuren. Er moet een aanslag gepleegd worden op het observatorium van Greenwich en Verloc gebruikt of misbruikt hiervoor Kleine Stevie die bij de aanslag omkomt. Een in door zijn vrouw in de kleding genaaid adres (voor als de arme jongen verdwaalt) leidt de politie in de personen van de Assistent Commisioner en hoofdinspecteur Heat naar Verloc. Als Winnie of mevrouw Verloc er via de politie achter komt dat haar lieve broertje is vermoord, drijft dat haar tot waanzin.

In de film van Hitchcock is er een vrij onwaarschijnlijke romance tussen Winnie en iemand van de politie. In het boek verklaart op het einde van het boek kameraad Ossipon, een vriend en collega van Verloc, haar zijn liefde, iets wat het boek veel spannender maakt. Ook geen happy end bij Joseph Conrad. De echt gevaarlijke daders van de aanslagen, zoals de Professor die altijd rondloopt met een bom onder zijn jas, blijven vrij rondlopen zonder gepakt te worden. Het boek eindigt als volgt: "Nobody looked at him. He passed on unsuspected and deadly, like a pest in the street full of men."

* In hetzelfde jaar maakte Hitchcock een film met de titel The Secret Agent naar een boek van Somerset Maugham. Op de foto Sylvia Sydney als Winnie.