Animatiefilm

De animatiefilm die ik maakte voor Het verhaal van mevrouw N.N., die ik bij de tweede voorstelling wegliet. Voor wie de film gemist heeft.

Studium Generale met Redmond O'Hanlon

Zo'n vijfhonderd man zijn afgekomen op het interview met Redmond O'Hanlon. Zijn roem is groot sinds zijn optreden als televiesreporter in O'Hanlons Helden en daarvoor in De reis van de Beagle. Het is niet echt een interview want voor de rol van interviewer blijkt Alexander Reeuwijk niet erg geschikt. Gelukkig is O'Hanlon een man aan wie je maar een voorzetje hoeft te geven om er onmiddellijk verscheidene verhalen uit te laten rollen.

Zo leren we dat het doel van het leven voor een man is om iedere avond naast een paar borsten te gaan slapen. Dat als een man verlaten wordt door zijn vrouw dat hij dan langzaam wegkwijnt. Misschien komt er dan ooit nog een oudere vrouw die een potje bingo met hem wil spelen, maar veel meer dan dat hoeft hij niet te verwachten.

Het voornamelijk vijftigers die die hier verzameld zijn. Het publiek telt in ieder geval weinig jongeren. Ik moet denken aan de hoofdrolspeler van de animatiefilm Up, meneer Frederiksson, die aan het einde van zijn leven toch nog de reis maakt die hij ooit hoopte te maken samen met zijn vrouw. Hoe hij uiteindelijk zijn held ontmoet die een vreselijke schurk blijkt te zijn. Misschien verlangt het publiek er ook naar om net als O'Hanlon ooit een grote reis te maken in het voetspoor van de ontdekkingsreizigers.

Maar het ontroerendste verhaal dat O'Hanlon vertelt gebeurde gewoon thuis in Engeland. Hij wordt in zijn puberteit door zijn vader uitgenodigd om samen te gaan eten in een restaurant. Iets wat zijn vader nooit doet, eten in een restaurant, want geldverspilling. Maar vader maakt zich zorgen over zijn zoons leesverslaving. Niet verslaafd aan pornografie, nee, dat zou heel gewoon geweest zijn op die leeftijd. Nee, verslaafd aan de boeken van Darwin en Wallace die hij in bed met een zaklantaarntje leest. De hele maaltijd wacht de jonge O'Hanlon, die ik me voorstel als een jongetje in een korte broek maar al wel met de welige haardos en de grote bakkebaarden, die dan nog felrood zijn, tot zijn vader er over begint. Maar hij zegt geen woord.

Als ze thuis komen komt zijn moeder uit de voordeur en gooit een lege jerrycan in de bagageruimte van de auto, en vader en moeder rijden weg. De jonge O'Hanlon rent naar boven naar zijn kamer om weer te gaan studeren in zijn favoriete boeken. Maar als hij in zijn kamer komt ziet hij dat de kamer leeg is. Alle boeken uit de boekenkasten zijn verdwenen. Hij rent weer naar beneden, naar de tuin. Daar staat een grote brandstapel van boeken te branden. Er is geen redden meer aan. Aan een hoekje vist hij er nog één van de zeldzame boeken van Wallace uit. Maar helaas, daar is niets meer van over.

Toch gaat O'Hanlon niet bij de pakken neerzitten en trekt er de volgende levensles uit. Als het de moeite waard is om een boek te verbranden, mijn god, dan is het ook de moeite waard om dat boek te lezen.

Foto: O'Hanlon signeert. Op de voorgrond de pot met de slijmprik op sterk water.

Monologenfestival: Tweede zaterdag

Nu mijn eigen voorstelling klaar is kan ik in alle rust nog vier nieuwe voorstellingen zien en Spinoza voor een tweede keer.

Moordwijf
We beginnen met Moordwijf, een lezing over cactussen door een jonge vrouw met een grote zwarte bril. Tijdens haar verhaal dwaalt ze steeds af naar Harry, de man met wie ze een relatie had maar die er met een ander vandoor is gegaan. Mooi decor, een flipoverbord met goed uitgezochte, grappige illustraties en een ouderwets lessenaartje. Het is jammer dat de cactus die ze heeft meegenomen verborgen is achter dat lessenaartje. Ook wat spel betreft valt er nog heel wat te verbeteren. De wisselingen tussen lezing en ontboezemingen zijn niet altijd even duidelijk. Ik vraag me aan het einde nog steeds af wat er met Harry is gebeurd. Ze roept hem om hem te doen terugkomen maar de titel doet vermoeden dat ze hem heeft vermoord.

Spinoza
Spinoza zie ik voor de tweede keer. Ditmaal zit er meer energie in het begin waardoor ik het gevoel heb sneller te worden meegenomen in het verhaal. Een goed stuk twee keer zien is altijd een feest, je ontdekt altijd iets nieuws.

Mijn muur vol haat
De meest intrigerende, heftige en gewelddadige voorstelling van deze avond is Mijn muur vol haat van Mervyn Nankoe. In het dagelijks leven een vriendelijke man die een rebelse jongen speelt die zijn ouders heeft vermoord en daarna een aantal scholieren doodschoot op de school waar hij naar toe gaat. Vol krachtige beelden en geweldsexplosies, direct op een aantal nietsvermoedende en willekeurig uit het publiek gekozen slachhtoffers gespeeld. Toch blijft de bedoeling van de voorstelling me enigszins onduidelijk. Maar indrukwekkend geacteerd.

Stoep
Een vrouw staat als een zoutpilaar op het plein voor het station. Ooit heeft ze daar een mysterieuze ontmoeting gehad met een bijzondere man, een metafysische ervaring. Daarom heeft ze besloten hier voor altijd te blijven. Maar heeft de ontmoeting werkelijk plaatsgevonden of is alles een illusie?
Hoe minder de actrice beweegt hoe mooier en spannender het is. Eigenlijk is elke beweging te veel met uitzondering van het mooie gebaar dat ze van de mysterieuze man heeft geleerd. De kaalheid doet me aan Beckett denken. De actrice kan wat stemgebruik betreft nog veel verbeteren maar heeft een mooie geobsedeerde uitstraling.

Sool
Een poetische tekst van Marianne Boyer waar ik niets van begrijp en waar ik toch twintig minuten lang gefascineerd naar blijf kijken. Dat is Sool. Zelfs de titel is multi-interpretabel. Heeft Louise Wessels, de actrice die de tekst hoe dan ook erg goed brengt, soul? Is ze een halve zool? Ook deze tekst schijnt oorspronkelijk in de vorm van een lezing te zijn geschreven, net als Moordwijf. Maar dat is in deze bewerking weggelaten. Ik wacht op iets dat gaat gebeuren maar blijf uiteindelijk verbijsterd achter. Wonderlijk, maar het zet me toch aan het denken.

Conclusie
Toch een beetje de avond van de onbegrijpelijke voorstellingen. Van randfiguren en moord. Want ook de vrouw in Sool heeft wellicht iemand neergestoken met een priem.

Terwijl ik dit noteer is de laatste avond van het festival in volle gang. Twee voorstellingen heb ik gemist. Het was een goed festival zonder prijzen en veel feedback. Mijn eerste avond stond in het teken van de mobiele telefoon, de laatste in het teken van de randfiguur. Zo kwamen vaak dezelfde thema's voorbij, maar dat zijn dan toch de gebruikelijke en altijd actuele thema's als liefde en haat.

Monologenfestival: de tweede vrijdag

Op de avond dat we voor de tweede keer Het verhaal van mevrouw N.N. spelen zijn er drie nieuwe voorstellingen te zien. Voorstellingen die ik nog niet gezien heb. bedoel ik.

Gevangen
We beginnen de avond met Gevangen van Petra Tanis. Zij is een speelster van theatergroep Maatwerk en heeft zelf een stuk geschreven waarvan ze een fragment of een samenvatting speelt op het Monologenfestival. Een bijzondere prestatie. Iemand met een verstandelijke handicap die zelf een stuk schrijft en speelt. Ze doet het erg goed. Ik vind het jammer dat ze teveel opzij speelt naar de foto' s van haar man en haar zoon want op de momenten dat ze recht de zaal in speelt wint haar performance aan kracht. Vooral de dans met de foto van haar man is indrukwekkend.

Huisvrouw
Daarna is het de beurt aan Inger Kammeraat met Huisvrouw van Esther Gerritsen, een soort van all-time-greatest-hit op het Monologenfestival net als dat stuk met de strijkende huisvrouw van Dario Fo. Bijna ieder jaar doet iemand wel een stuk van Esther Gerritsen (en niet ten onrechte), als het niet dit stuk is dan is het wel de Monoloog van het paard. Maar dit terzijde.
Inger speelt het stuk erg ingetogen en in eerste instantie vind ik het wat humorloos. Maar als ze ineens in de derde versnelling gaat en een gedeelte van de monoloog in sneltreinvaart voorbij laat razen spits ik de oren. Goed gearticuleerd en woord voor woord verstaanbaar heeft dit een hypnotiserende werking op mij. Als ze daarna weer op dezelfde monotone wijze doorgaat geeft dat gedeelte toch meer diepte aan de huisvrouw die ze speelt en snap ik het regieconcept beter. Mooi gespeeld en een mooie voostelling.

De andere kant
Na de pauze speelt Marten Treffers (foto), die de huisvrouw regisseerde een eigen stuk op basis van boek Little Bee. Die voorstelling is wat mij betreft tot nu toe het hoogtepunt van het festival. De andere kant heet het stuk en Marten speelt afwisselend Michael, Sara, Little Bee en Cas en doet dat met verve. Het is een dramatisch verhaal over twee westerse toeristen die op vakantie in Nigeria in contact komen met twee meisjes op de vlucht, Little Bee en Kindness. Een gruwelijk verhaal dat zich langzaam ontvouwt en haar geheimen prijsgeeft, over wat je over hebt voor een mensenleven. Het brengt je in verwarring en stelt de vraag wat je zelf zou doen in zo'n situatie. Schitterend gedaan.

Het is volbracht: de tweede voorstelling van Mevrouw N.N.

Iedereen vraagt me of het niet veel moeite kostte om te besluiten mijn animatie te schrappen uit de voorstelling Het verhaal van mevrouw N.N. Om het besluit te nemen kostte me inderdaad veel moeite maar toen het besluit eenmaal genomen was voelde het als niet meer dan normaal. Alles voor een optimale voorstelling. Dat is het belangrijkste en dat is gelukt, te oordelen naar de reacties nu in vergelijking met die van vorige week. De voorstelling roept minder vragen op en het verhaal is nu goed te volgen.

Marjanne en ik vinden allebei dat ze ditmaal iets minder goed speelde dan vorige week en ook wat betreft het verplaatsen van de spot, wisselingen van tempo en stemgebruik zijn nog verbeteringen aan te brengen. Maar dat is voor een volgende keer. Tevreden over de samenwerking zijn we allebei. Deel twee van ons Tsjechov-project is zo'n ongeveer afgerond. Marjanne vertrekt naar Rusland, het land van Tsjechov, en ik ga me ondertussen voorbereiden op deel drie, de monoloog Onheil.

Extra repetitie Mevrouw N.N.

Omdat ik toch nog een wezenlijke verandering wil aanbrengen in Het verhaal van mevrouw N.N. Doen we op vrijdagochtend een extra repetitie. Ik vind dat Marjanne nog beter speelt, het lijkt alsof sinds vorige week de tekst dieper is ingedaald.

Naar aanleiding van de feedback van het publiek besluit ik op het laatste moment om de beamer, het doek en mijn animatiefilm te schrappen. Kill your darlings. Dat vereist ook nog een technische doorloop in het theater en daar is gelukkig ruimte voor. Tevreden over het resultaat ben ik opnieuw benieuwd naar de reacties.

Gestrand

Het lijkt of het seizoen van de sterfgevallen is begonnen. Op Tweede Kerstdag overlijdt een oude Friese tante van me, op de derde dag van januari een oude tante van Mijn Vrouw. Daarna overlijdt De Choreograaf en als vierde de moeder van een vriendin. Ondanks het slechte weer besluiten we om toch naar Drente af te reizen. Tot voorbij Utrecht gaat alles goed. Als we langzamer gaan rijden vraag ik aan Mijn Vrouw of we in de file naar Utrecht zitten. Dat blijkt niet het geval. Utrecht zijn we al voorbij, niets van gemerkt. Maar tussen Utrecht en Amersfoort loopt het verkeer vast.

Op de telefoon van Mijn Vrouw die als gps dient zien we de afstand tot onze eindbestemming, Zweeloo, gedurende een uur lang bijna niet afnemen. Ook de tijd staat stil. 1.23 uur tot de eindbestemming. We hebben tweeëneenhalf uur uitgetrokken voor de rit maar zien al snel in dat we de afscheidsdienst niet gaan halen. Bij Amersfoort besluiten we om te keren. In het hoofdstation, waar alle treinen vertraging hebben, gaan we beiden naar het toilet en keren terug. Nogmaals staan we heel lang in de file. Van kwart voor twaalf tot kwart over vijf zitten we bijna constant in de auto. Rotterdam-Utrecht en Utrecht-Rotterdam is goed te doen, maar Utrecht-Amersfoort v.v. is hopeloos op deze Witte Vrijdag.

Op een vreemde manier zijn we opgelucht dat we het toch hebben geprobeerd. We hebben geen ruzie gemaakt, zijn allebei in goede stemming als na een behoorlijk voorspoedige treinreis met betrekkelijk weinig vertraging gezien de omstandigheden op het spoor onze Jongste Dochter uit Utrecht terugkeert.

Niet lang daarna overlijdt om het seizoen van de sterfgevallen af te maken, als vijfde in de reeks, nog één van mijn oude Friese tantes.

Stukafest Rotterdam 2012

Ook dit jaar bezoeken we met de collega's Stukafest Rotterdam. Ieder jaar weer een klein feestje. Samen kiezen we drie dingen uit (dit jaar slechts twee) en rijden gezamenlijk langs de studentenhuizen. Deze studentenhuizen zijn een belangrijk deel van de attractie van Stukafest. Het achter de gordijnen kijken bij iemand anders blijft aantrekkelijk en onderdeel van de pret van Stukafest.

Ditmaal starten we in de Rivierstraat in een huis dat overduidelijk aan een geneeskundestudente toebehoort. Hier treedt René van Meurs op. Uit Schipluiden. Via Twitter waarschuwt hij dat we op het aanrecht moeten zitten, maar dat valt mee. Ik word gelukkig niet opnieuw voor de vader van Lucienne aangezien, maar samen met Frederieke ben ik wel de enige met kinderen. We lachen vrolijk mee, René doet het goed en we stappen weer op de fiets.

Naar het vroegere belastinggebouw in de Puntegaalstraat. Ik ben er heel lang geleden geweest om een btw-nummer aan te vragen, maar toen moest ik door een achterdeurtje naar binnen. Ditmaal gaan we door de hoofdingang. Wat een prachtig gebouw en wat een prachtige kamer waar we in terecht komen. Er is zelfs een podium voor Amarins et le gatte negre die we hier zien. Drie vrolijke dames met aanstekelijke muziek met ukeleles, gitaren en een accordeon. Begeleid door twee heren op de achtergrond op cajon, trommels en staande bas. Op de foto een gedeelte van het instrumentarium.

Ik kijk nog even bij de interactieve robotband maar dat is me iets te saai en te vaag en vind al snel mijn collega's terug, om de hoek bij Grounds. We drinken een glaasje en dan stap ik opnieuw alleen op mijn fiets voor het slotconcert van Jenny Lane, iets waar ik geen hoge verwachtingen van heb. Ik spreek nog wel even de organisatoren die geloof ik behoorlijk tevreden zijn, op de laatste dag is zeventig procent van de kaarten verkocht.

Ik neem een kijkje in het nieuwe Worm waar ik nog niet eerder was en dat er net als het oude Worm weer geweldig uitziet. Als ik genoeg heb van Jenny Lane fiets ik naar huis. Redelijk vochtig maar niet zo nat als het compleet verregende Stukafest van vorig jaar. Volgend jaar zeker weer naar Stukafest Rotterdam! (En misschien ook eens een keertje in een andere stad, Delft of Utrecht bijvoorbeeld.)

Mevrouw N.N. op de foto

Twee foto's van mevrouw N.N. (Marjanne Deijl), gemaakt door Kees Deenik.

Monologenfestival: Naakt bellen; Spinoza; Een date met Jenny

Ik was benieuwd of Eddy Geerlings naakt op zou komen. Zijn monoloog heet tenslotte Naakt bellen. Ik verwachtte het eerlijk gezegd niet en die verwachting kwam uit. Het is een grappig verhaal wat Eddy vertelt, gebaseerd op een komische tekst van Kees van Kooten. Een man wordt lastig gevallen door een naakte beller en wil dat het ophoudt. Het is jammer dat Geerlings de tijd van twintig minuten, zoals hij zelf zegt, wil volmaken. Iets korter had de voorstelling veel aan kracht gewonnen. De grap dat hij Kees van Kooten gaat bellen is goed, maar wordt te lang gerekt. Maar ik heb veel moeten lachen, het idee is goed.

Daarna Spinoza van Willy Hilverda gespeeld door Marc Eijkelenboom. Ook hier had ik hoge verwachtingen van, vooral omdat hij al eens eerder het Monologenfestival had gewonnen met een op Shakespeare gebaseerde monoloog. De start is niet erg sterk en in mijn hoofd noteer ik 'Spinoza geeft geschiedenisles in plaats van te filosoferen.' Maar gaandeweg ontrolt het verhaal zich. Ik snap de uitleg aan het begin maar die had mijns inziens korter gekund. Uiteindelijk sleept het verhaal me mee en zie ik een zeer sterke monoloog met een enigszins zwakke start. Ontroerend.

Na mijn eigen voorstelling volgt nog Een date met Jenny. Na een aanvankelijk grappig begin, Jenny worstelt met de gebruiksaanwijzing van haar nieuwe iPhone, volgt een saai en voorspelbaar stuk over een vrouw die zojuist haar zwaar religieuze man verloren heeft en nu de bloemetjes buiten gaat zetten. Hoogtepunt is als de iPhone afgaat en er de Nokia-tune klinkt.

Eerste voorstelling Het verhaal van mevrouw N.N.

De eerste voorstelling van Het verhaal van mevrouw N.N. is gespeeld. De reacties zijn wisselend. Sommige kijkers werden afgeleid door mijn animatiefilm (die ze gelukkig erg mooi vonden), anderen door het verplaatsen van de spot. Weer een ander stoorde zich aan het gebruik van de mobiele telefoon. Zo werd de voorstelling in ieder geval een conversation piece. Dat laatste was in ieder geval een succes van de voorstelling. Mijn combinatie van animatiefilm en toneelspel was bedoeld als experiment en dat experiment maakte de tongen los.

Maar het belangrijkste vind ik dat Marjanne het goed heeft gespeeld. voor haar de eerste keer dat ze in haar eentje op het toneel stond, en dat heeft ze er goed van afgebracht. Maar het zet me aan het denken over de volgende voorstelling, aanstaande vrijdag. Moet ik de animatiefilm weglaten? Of moet ik een duidelijker verbinding maken tussen spel en film? Ik ga er deze week over nadenken. Vrijdag hebben we nog een extra repetitie om het stuk nog een keer door te nemen eneventueel wijzigingen aan te brengen. Aan het spel van Marjanne zal ik niet veel veranderen, op wat kleine details na. Maar laat ik de film en het spel als twee losstaande elementen naast elkaar bestaan waar het publiek zelf het verband tussen moeten leggen (wat mijn oorspronkelijke bedoeling was), of ga ik die verbinding toch aanbrengen?

Dat ik zo goed weet wat het publiek van mijn voorstelling vond is te danken aan de geweldige nieuwe formule van het Monologenfestival. Geen prijzuitreiking. Maar alle bezoekers kunnen met behulp van post-its na de voorstelling hun eerste reactie opschrijven en op een muur plakken (zie foto). Daardoor had ik nu de voorstelling gelijk een indruk van wat wel en wat niet werkte in de door mij geregisseerde monoloog.

Laatste repetitie Mevrouw N.N.

In de vroegere roeitank waar nu twee tafeltennistafels staan doen we de laatste repetitie voor Het verhaal van mevrouw N.N. Het is er enigszins rumoerig en sommige nieuwsgierige studenten kijken door de glazen deur naar binnen. Dat maakt het voor Marjanne niet makkelijk zich te concentreren maar ze slaat zich er moedig doorheen. Het is een goede concentratie-oefening, op deze manier spelen.

Toch draai ik de repetitieruimte daarna om zodat van buiten minder te zien is, Marjanne geen zicht meer heeft op de deur en alleen ik als ik erg mijn best doe kan zien wat er buiten gebeurt.

Opnieuw ben ik aan het einde van de repetitie zeer tevreden. We gaan steeds met stappen vooruit. Het stuk ontroert me nog steeds, ook na talloze keren lezen en talloze keren luisteren naar het verhaal van de teleurgestelde mevrouw N.N. Ik schrap nog een enkel regeltje, ik schrap nog hier en daar een gebaar en door de kaalheid wordt het alleen maar sterker.

Zaterdagmiddag gaan we verder. Eerst met de techniek, daarna nog een generale repetitie. Zaterdagavond is het zover. Ik weet nog steeds niet precies wat mevrouw N.N. aanmoet doen.

Het verhaal van mevrouw N.N., naar een verhaal van Anton Tsjechov, speelt op het Monologenfestival in 't Kapelletje op zaterdag 18 februari en op vrijdag 24 februari. Op dezelfde avond spelen ook vier andere monologen: Huisvrouw, Gevangen, Een date met Jenny en De andere kant. Reserveren kan hier: http://www.hoenu.nl

Monologenfestival: Het verhaal van mevrouw N.N.

Bijna klaar is het. De monoloog Het verhaal van mevrouw N.N. naar een verhaal van Tsjechov. Het verhaal van een mislukte liefde, een verloren leven. Iedere keer bij de start van de repetitie denk ik even dat het niets wordt maar aan het einde van de repetitie ben ik telkens weer tevreden over de vorderingen. De laatste randjes worden er nog aan gevijld en aanstaande zaterdag is het zover. Dan speelt de monoloog met Marjanne Deijl op het Monologenfestival 2012.

Met als decor een animatiefilm waar ik ondertussen ook al heel wat tijd in heb gestoken. Zaterdag is het aan het publiek om te oordelen of het allemaal is gelukt. Ik heb er vertrouwen in.

Het verhaal van mevrouw N.N., naar een verhaal van Anton Tsjechov, speelt op het Monologenfestival in 't Kapelletje op zaterdag 18 februari en op vrijdag 24 februari. Op dezelfde avond spelen ook vier andere monologen: Huisvrouw, Gevangen, Een date met Jenny en De andere kant. Reserveren kan hier: http://www.hoenu.nl

Nana Mouskouri

Mooie Griekse platenhoes van Nana Mouskouri, gekocht door Mijn Vrouw bij de Piekfijn.

IJsklup "De El"

Gisteren voor het eerst weer geschaatst. Eerst op de Kralingse Plas waar het ijs niet geweldig was. Veel hobbels en scheuren. Op ongeslepen schaatsen. Die bracht ik daarna naar de schoenmaker op de Oostzeedijk Beneden die schaatsen slijpt, tip van mijn uit donker Afrika afkomstige collega. Compleet ingeburgerd, dat bleek wel.

Daarna werken en aan het einde van de middag de schaatsen weer opgehaald. Geen zin meer om naar de plas te fietsen dus ik hoopte dat er bij de watertoren op de bassins een ijsbaantje was gemaakt. Maar helaas, dat was niet het geval.

Dus maar even kijken bij de Snelfilterweg, de straat waar ik woon. Daar zag ik bij de kruising met de Drinkwaterweg dat een mooie baan was schoongeveegd. Een paar jongens liepen op het ijs, waaronder onze buurjongen, Osama.

Snel fietste ik naar huis. Ik heb opnieuw zo'n twintig minuten de tijd. Spullen achtergelaten in de schuur en met schaatsen onder de arm terug naar de vijver. Bij het bruggetje hangt een bord "IJsklup De El". Ik bind mijn schaatsen onder en daar ga ik. Heerlijk ijs. Lekker glad, weinig hobbels of scheuren.

Twee buurtbewoners zijn druk bezig de baan schoon te vegen. Een van de twee, Dick, begroet mij met "Kijk Gijs, de eerste Fries op ons ijs." Dick is de beheerder van "De El", de lange poot van de L, Gijs is baas van de Gijsclub, de korte poot. Geweldig zulke buren. Een goed begin van mijn schaatsseizoen.

François Mauriac: L'agneau

Waarom pleegt Xavier, het 'lam gods' uit de titel, zelfmoord? Is het wel zelfmoord? Dat is de grote vraag waar deze korte roman L'agneau van François Mauriac om draait. Het is bijna een thriller dit boek. Het sleept je mee in de mysterieuze gebeurtenissen rondom de jongeling die vanuit een klein dorp in de buurt van Bordeaux op weg is naar het seminarie in Parijs.

Op het station van vertrek ziet hij een man en een vrouw afscheid van elkaar nemen. Waarschijnlijk voorgoed, of zo ziet het er uit. De man, Jean de Mirbel, neemt tegenover Xavier plaats in de trein en er begint een gesprek. Xavier besluit dit huwelijk te redden, de echtgenoot terug te brengen bij zijn wettige echtgenote. Jean gaat akkoord, onder één voorwaarde, Xavier moet met hem mee gaan. Daarvoor moet hij zijn toekomst als seminarist laten schieten. Xavier gaar akkoord maar weet niet dat hij in een web van intriges terechtkomt.

In het huis van Jean de Mirbel is niet alleen Michèle aanwezig, de vrouw van Jean. Brigitte Pian, de schoonmoeder van Jean is er ook. In het gezelschap van Dominique, een jonge vrouw die als een soort secretaresse en personal assistent Brigitte vergezelt. Tenslotte is daar Roland, een klein jongetje van tien uit een kindertehuis dat door Jean en Michèle wordt opgevoed maar waar ze allebei genoeg van hebben. Hij moet maar weg, terug naar het kindertehuis.

In dit gemengde gezelschap wordt Xavier bijna onmiddellijk verliefd op de mooie jonge Dominique, tot woede van bijna iedereen om hem heen. Hij heeft het gevoel dat god een boodschap heeft gehad om hem hier heen te sturen en tussen deze mensen terecht te komen. Hij voelt ook dat het de bedoeling is dat hij de arme kleine Roland moet zien te redden. Uiteindelijk eindigt het boek met een offer. Het lam offert zichzelf op om Roland te redden, en om Jean en Michèle weer bij elkaar te brengen.

Tijdens het lezen van het boek was me heel lang onduidelijk wat Jean van Xavier wil. Jean is overduidelijk jaloers op iedereen om hem heen. Als zijn vrouw te lang met Xavier praat, als Xavier Roland te veel aandacht geeft en helemaal als Xavier verliefd wordt op Dominique. Het lijkt er het meest op dat Jean homoseksueel is en verliefd op Xavier. Hij hoopt voortdurend dat Xavier tot hem zal komen en pas op één van de laatste pagina's van het boek blijkt dat Jean en Michèle al twee jaar niet met elkaar geslapen hebben.

De enigszins vreemde conclusie van het boek is dan ook dat Xavier Jean van zijn homoseksualiteit 'geneest' waardoor hij terug kan keren tot zijn vrouw. Dat doet ouderwets en gedateerd aan maar dat neemt niet weg dat dit boek als spannende religieuze roman zeer geslaagd is. Bij Mauriac is het geloof nooit iets wat makkelijk is of als makkelijk bedoeld is (net als in de boeken van Grazia Deledda). De hoofdpersonen worden voortdurend in verzoeking geleid en moeten zelf, bijna zonder hulp van god, een oplossing zien te vinden voor hun twiijfels en problemen. De uiteindelijke zelfmoord of het offer van Xavier is hier een goed voorbeeld van. Een zelfmoord is niet toegestaan, een offer wel.

#IFFR 4: Die Räuberin

Een mysterieuze en intrigerende film die niet gelijk zijn geheimen prijsgeeft. Dat is Die Räuberin. De roverin (of zeggen wij roofster of roveres?) is een beeldhouwster die aan het begin van het verhaal arriveert in een klein dorp aan de Oostzee in Nord Friesland. Een mooie stoere vrouw met een enigszins groffe boerse schoonheid, die tegelijk iets adelijks heeft. Ze is ergens voor op de vlucht en lijkt zich te verstoppen in het dorp waar de dorpsbewoners haar aanwezigheid niet waarderen en haar met argusogen bekijken.

De enige met wie deze Tania contact heeft is Thore, een niet al te snuggere jongen die ze op het strand voor het eerst ontmoet. Daar bedreigt hij haar min of meer met een verhaal over een vrouw die op het strand door hem zou zijn verkracht. Ondanks of door dit verhaal laat ze hem binnen als hij de volgende dag voor haar deur staat en er ontstaat een band tussen dit ongelijke paar. Zij is rijk en intelligent en hij is haar tegendeel.

Fantastisch is de scene als Tania 's avonds thuiskomt en drie boeren aan haar keukentafel aantreft. Van de drie mannen gaat een dreiging uit die lijkt te zullen eindigen in een geweldsexplosie. Zo is de trage film steeds gelaagd met een onderhuidse spanning.

Die uiteindelijk uitmondt in de opmerking of bekentenis van Die Räuberin dat ze hem wil hebben. Ze wil dat Thore bij haar komt wonen en ze stelt hem een ultimatum. Binnen een week moet hij beslissen. Als hij niet toestemt vertrekt ze wellicht.

Uiteraard zijn de ouders het er niet mee eens dat zij hun kind steelt. Daardoor loopt de spanning in het dorp en bij de dorpsbewoners nog hoger op. Haar autobanden worden lekgestoken. De garagehouder, een man met een prachtige gebeeldhouwde kop, deelt haar mee dat ze wel een week op nieuwe banden zal moeten wachten.

Ik zal het einde van de geschiedenis niet verklappen, maar die ontwikkelt zich langzaam, traag en zonder een moment te vervelen. Het spel van de twee hoofdrolspelers is indrukwekkend. Ik ben blij dat ik deze film heb gezien. Ik had hem niet zelf uitgekozen maar was door mijn dochter gevraagd om mee te gaan. Ik ben blij dat ze dat gedaan heeft.

#IFFR 3: Die Unsichtbare

Een echte acteursfilm. Dat is Die Unsichtbare. Met prachtig acteerwerk. En het gaat ook nog eens over theater. Een film die iedereen die op een (jeugd)theaterschool zit zou moeten zien. Hoe ver ga je om je in te leven in een rol? Wat is de prijs die moet betalen voor je ambitie?

Deze en andere vragen komen aan de orde in Die Unsichtbare. Een jonge toneelschoolstudente die op toneel in slaap valt tijdens een belangrijke schoolvoorstelling krijgt onverwacht de hoofdrol in een toneelstuk van een vooraanstaand regisseur. Thuis worstelt deze Josephine met de haat--liefdeverhouding die ze heeft met haar autistische zus en haar moeder die alleen aandacht heeft voor deze hulpbehoevende zus. Haar Deense vader is in Denemarken achtergebleven. Josephine is voor haar moeder onzichtbaar en in gezelschap is ze dat eveneens, een meisje dat door niemand wordt opgemerkt. Totdat het oog van de beroemde regisseur haar ontdekt.

Ze wordt gevraagd de hoofdrol te spelen in het fictieve theaterstuk Camille, een Lulu-achtige rol over een jonge vrouw die zich overgeeft aan seksuele escapades en voor wie sex is als het eten van koekjes, ze krijgt er nooit genoeg van. Een rol die Josephine niet bepaald op het lijf is geschreven want ze is nog nooit met een man naar bed geweest.

Vol vuur stort ze zich op de rol en gaat in volledig kostuum de straat op om het leven dat Camille leidt uit te proberen. Zo ontspint zich een spannend avontuur waarin alleen de enigszins clichematige affaire met de regisseur me stoorde. Voor het overige vind ik Die Unsichtbare een prachtige acteursfilm. Niet wereldschokkend of vernieuwend in vorm, maar een geweldige film met een goed dramatisch scenario.

OT Theater: Het uur waarop we niets van elkaar wisten

Het is vreemd. De voorstelling Het uur waarop we niets van elkaar wisten zou gemaakt worden door Els van der Jagt, samen met Ton Lutgerink. Maar in de week voordat we naar de voorstelling gaan, de zondag er voor, is Ton Lutgerink overleden. Daardoor krijgt de voorstelling een andere betekenis en andere lading. Zeker als er een urn met as wordt uitgestrooid en als er iemand met een doodskist op zijn rug opkomt. Dat kan haast geen toeval zijn. Maar het staat in het stuk van Peter Handke dat het OT Theater uitvoert. Zonder Ton.

Maar ook zonder hem is het een schitterende voorstelling. We zien een groot aantal karakters op een plein. Door elkaar heen bewegend, soms samen, soms alleen. Ik moet denken aan de film die we de avond tevoren hebben gezien. Nu zijn wij als toeschouwers de bewakingscamera. Er komt een jongen op met een baksteen in zijn hand. Hij wordt achtervolgd door een andere man. Is de jongen een kwajongen of een aspirant-terrorist? We weten het niet.

Ondanks dat het soms een chaos lijkt en een reeks toevallige gebeurtenissen die niets met elkaar te maken hebben blijft de voorstelling van begin tot einde boeien. Slechts enkele constanten zijn er. Laura Johannes die heen en weer loopt,steeds in haast, steeds op zoek. Hok Tan die als parkwacht haar tegenpool is. Steeds rustig en bedaard. Nadenkend.

Meeste indruk maakt de jongeman die geweldig kan breakdansen. Het lijkt of hij zweeft. Maar het is echt een ensemble-stuk dit stuk zonder woorden. Het lijkt me een hele kluif om er voor te zorgen dat iedereen steeds op tijd op is, in het juiste kostuum, op de juiste plaats. Maar het lijkt aldoor goed te gaan. In ieder geval voor de argeloze toeschouwer.

Een vrolijke voorstelling. Ondanks de dood van Ton Lutgerink toch afgemaakt door Els van der Jagt en Katja Grässli en geheel in zijn geest. Soms denk je dat hij zelf nog steeds de touwtjes in handen heeft gehad. Van boven.

Het uur waarop wij niets van elkaar wisten is nog tot 19 februari te zien in het OT Theater. Bekijk de speellijst op de website van het OT Theater voor details.


Foto: Pepijn Lutgerink