Theo Thijssen: De gelukkige klas

Het vorige boek dat ik las was Twee Vrouwen van Harry Mulisch, uitgegeven ter gelegenheid van Nederland Leest 2008, het boek De gelukkige klas van Theo Thijssen was vorig jaar het gelukkige boek dat werd uitgegeven ter ere van Nederland Leest 2007. Dat boek slingerde al enige tijd in ons huis rond en heb ik naar aanleiding van het eerstgenoemde boek ook maar eens ter hand genomen.

Eerst iets over de vormgeving. De gratis boekjes in de serie Nederland Leest zijn prachtig vormgegeven door anthon Beeke met een tekst op de voorkant in een mooie letter, die doorloopt in het binnenwerk. Met een paar mooie illustraties, eentje van de schrijver op het schutblad en een soort omslagillustratie voordat de tekst van het boek begint. Dit boek van Theo Tijssen bevat ook nog eens ouderwetse grafische illustraties, ik vermoed uit de oorspronkelijke uitgave uit 1926. Zijn ze van Valentine Edelmann of van een onbekende graficus? Dat wordt uit het colofon helaas niet duidelijk, maar even zoeken op het www maakt duidelijk dat mevrouw Edelmann een moderne illustratrice uit Amsterdam is.

Dan het boek zelf. De Friese Regisseur had me gezegd dat iedereen die les geeft dit boek gelezen moet hebben. Voor iedereen die les geeft is het inderdaad een feest der herkenning. Het boek is verschenen in 1926 en aan het eind blijkt dat het zich afspeelt ergens voor de Eerste Wereldoorlog. Maar het lijkt of er niets veranderd is in hoe een meester omgaat met zijn klas. Een klas en een meester zijn een eenheid, los van de rest van de wereld, opgesloten in zichzelf. Elke klas heeft een ziel, schrijft Thijssen in dit ontroerende boek. De conclusie aan het eind van Kraak, de collega van de hoofdpersoon, meester Staal, is veelzeggend:

"Want hij wist toen al wat ik nu pas begin in te zien: er is op de wereld maar één ding werkelijk en dat is de liefde. Hij had gelijk, de rest ís altijd nonsens."