Literaire prijzen

"Net als vorig jaar is niet één vrouwelijke auteur genomineerd voor de binnenkort uit te reiken AKO Literatuurprijs." Zo begint het hoofdartikel in de nieuwste Groene Amsterdammer. Ik lees het op de dag dat bekend wordt dat Doris Lessing de Nobelprijs wint voor diezelfde literatuur. Schrijven vrouwen beter of slechter dan mannen? Schrijven vrouwen over andere onderwerpen dan mannen? In het artikel wordt verteld dat mannen in het algemeen meer houden van boeken over vervreemding. Hun lievelingsboek is L'étranger van Camus, toevallig één van mijn lievelingsboeken. Het lievelingsboek van vrouwen gaat over de liefde en relaties en is Pride and Prejudice van Jane Austen, toevallig ook één van mijn lievelingsboeken. (Wat zegt dat over mij? Ben ik wel een echte man?)

In het artikel wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen de onderwerpen waarover mannen schrijven, grote onderwerpen, over de grote mannenwereld, en de onderwerpen waarover vrouwen schrijven, kleine onderwerpen, de binnenwereld, de wereld thuis. Voorbijgegaan wordt aan de beroemde boeken van mannen over vrouwen, zoals Madame Bovary, Anna Karenina en in Nederland Eline Vere. Blijkbaar schrijven mannen niet alleen over de grote onderwerpen en kruipen ze van tijd tot tijd graag in de huid van een vrouw. "Madame Bovary, c'est moi," zei Flaubert en Hedda Gabler wordt wel een 'zelfportret van Ibsen als vrouw' genoemd.

Ik kijk ook nog eens naar The Big Read, de boeken die door de kijkers van de BBC verkozen werden tot beste boeken aller tijden. In de Top 21, niet allemaal literatuur, is ongeveer een derde van vrouwen, hetzelfde aandeel dat vrouwen in de totale productie van boeken schijnen te hebben. In deze lijst komen ook twee van de zusjes Bönte voor, Jane en Charlotte. Zij gaven hun boeken uit vermomd als man, de heren Bell. Wuthering Heights is ook één van mijn lievelingsboeken, en daarin ben ik zeker niet de enige man, het is eerder een onzijdig boek dan een mannelijk of vrouwelijk boek.

Is er eigenlijk verschil? "Het feit benoemen is het probleem erkennen", stelt de Groene. Dat is waar. Ik geloof niet in een verschil. Er zijn goede boeken en slechte boeken, er zijn typische vrouwenboeken en typische mannenboeken, maar die laatste twee soorten boeken zijn meestal geen literatuur.