Choderlos de Laclos: Les Liaisons Dangereuses

De vorm van het brievenboek was een vorm die me absoluut niet aansprak. Ik kende de film Dangerous Liaisons van Stpehen Frears, had die film jaren geleden gezien, maar ook die prachtige film verleidde me er niet toe het boek Les Liaisons Dangereuses te gaan lezen. Nu, na bijna dertig jaar, heb ik het toch gedaan. Het is prachtig!

Wat een intriges, een geweldige plot die ik al kende van de film, maar zoals het in dit boek is neergeschreven en hoe het verhaal zich langzamerhand ontwikkelt, is heel slim en vernufitg gedaan. De eerste regel alleen al: "Wij menen het publiek te moeten waarschuwen dat wij, in tegenstelling tot wat de bewerker er over zegt, de echtheid van deze brieven niet kunnen waarborgen, maar dat wij zelfs gegronde redenen hebben om te geloven dat het slechts een roman is." De schrijver doet er van alles aan om ons te doen geloven dat alles in het boek waargebeurd is en heeft een geweldige constructie verzonnen om het aannemelijk te maken dat al deze brieven gezamenlijk in zijn handen zijn gevallen. Door weglating weet hij de spanning op te voeren en het stijlmiddel dat hij het meest toepast, iets wat veel toegepast wordt in romans waarbij het gezichtspunt wisselt, is dat van het ontmaskeren van iets wat eerder door iemand anders op een andere manier wordt verteld.

Het boek vertelt het verhaal van de markiezin De Mertueil en de burggraaf De Valmont, twee ingemene karakters die niets liever doen dan anderen in het verderf storten door middel van intriges. De markiezin wil wraak nemen op een man die haar in de steek heeft gelaten en de burggraaf daarvoor gebruiken zodat ook hij wraak kan nemen op weer een ander persoon. Zo kunnen twee vliegen in één klap gevangen worden. Maar alles loopt anders. Beide hoofdpersonen zijn erg eigenzinnig en eigenwijs en laten zich niet zo makkelijk voor het karretje van de ander spannen. Uiteindelijk gaan beiden ten onder aan hun eigen snode plannen. Het einde is dan ook een tikkeltje moralistisch, maar ik denk dat er weinig mensen zijn die dit boek lezen voor de moraal. De gemene karakters zijn daarvoor veel te aantrekkelijk getekend. Ondanks het einde zou iedereen het liefst zijn zoals de markiezin en de burggraaf.