François Mauriac: Le Sagouin

Le Sagouin ( De deugniet) van François Mauriac is het verhaal van Paule een jonge eerzuchtige vrouw, die met een baron is getrouwd. Dat heeft ze gedaan om deel uit te kunnen maken van de sprookjesachtige wereld van de adel en om te kunnen leven op een kasteel. Ze komt echter van een koude kermis thuis.

Zelf dochter van een burgemeester, trouwt ze met de enigszins achterlijke Galéas. Uit de enige keer dat die twee het bed met elkaar delen wordt een nogal lastig kind geboren. Ze doet beklag over haar situatie bij de pastoor van het dorp tijdens lange wandelingen in de omgeving van het dorp waardoor de dorpsbewoners het onschuldige tweetal verdenken van een overspelige relatie. De pastoor vertrekt maar de schande blijft aan Paule kleven. Daarmee vertrekt ook god uit de kapel van het kasteel.

De kleine belhamel Guillou voelt zich door iedereen afgewezen. Hij hoort de gesprekken van de volwassenen om hem heen aan zonder ze echt te begrijpen. Niemand houdt van hem dat is duidelijk. Zijn moeder, zijn grootmoeder Mamie, en de Oostenrijkse dienster Fraülein maken ruzie over zijn opvoeding en zijn vader bemoeit zich nergens mee. Die neemt hem alleen mee naar het kerkhof van Cernès dat de baron aanveegt en onderhoudt, één van de weinige baantjes waar hij geschikt voor is.

Het verhaal komt in een stroomversnelling als Guillou na schooltijd privéles krijgt van de communistische onderwijzer van het dorp. Die laat hem voorlezen uit zijn lievelingsboek van Jules Verne en geeft hem Alleen op de wereld mee om te lezen. Als deze onderwijzer Guillou tenslotte ook afwijst op politieke gronden, spoedt het boek zich naar het dramatische einde. Mijns inziens blijft het verhaal daardoor iets te schetsmatig en identificeer je je niet echt met één van de vijf hopeloze hoofdpersonen. Vijf hoofdpersonen is te veel voor deze korte novelle. Niet het beste werk van Mauriac.