Alexandre Dumas père: Le comte de Monte-Cristo
Ik was al enige tijd nieuwsgierig naar de graaf. Zeker na het zien van de film Old Boy met duidelijke verwijzing naar het verhaal van Edmond Dantes en na de moord op de kraker Louis Sévèke die mails ontvangen had van iemand die zich Edmund Dantes noemde. Ook de lovende woorden over dit boek van boekenman Pieter Steinz in de Tros-nieuwsshow wakkerden mijn interesse aan.
Nu heb ik het dan eindelijk gelezen en ieder woord van lof is geen woord teveel gezegd. De graaf van Monte-Cristo is net als Don Quichotte een boek dat alles heeft. Je vindt er spannende scènes regelrecht afkomstig uit de stukken van Shakespeare, een Sherlock Holmes-achtige misdaadroman, prachtige aforismen en metaforen die zo uit de pagina's gelicht kunnen worden en in een citatenboek geplaatst.
Tegelijkertijd zijn er een groot aantal intrigerende karakters. In eerste instantie natuurlijk de graaf zelf die begint als een arme maar eerlijke zeeman, onterecht in de cel belandt, daaruit weet te ontsnappen en een schat vindt, waarna hij terugkeert, eerst onder het pseudoniem Sinbad de Zeeman, later als de graaf van Monte-Cristo, een naam met een duidelijke verwijzing naar de calvarieberg waar Jezus stierf om later weer op te reizen.
Maar ook zijn tegenstanders zijn alle geweldig mooi uitgewerkte karakters. Gelukkig voor de graaf hebben ze allen een zwaar besmet verleden waardoor het bij ontdekking van de zonden uit het verleden een stuk gemakkelijker wordt om wraak op ze te nemen. Allereerst is er Danglars, de jaloerse rivaal van Edmond Dantes, dan is er Fernand, de man die net als Edmond verliefd is op Mercédes, en Caderousse, de buurman en later herbergier, een tamelijk domme maar ook sluwe tegenstander. Tenslotte Villefort, de man die Dantes naar het gevangeniseiland If stuurt omdat anders zijn vader veroordeeld zou worden, een man aan wie hij eigenlijk een enorme hekel heeft.
Deze Noirtier, de Napoleontische vader van Villefort, is door apoplexie is getroffen en alleen nog in staat om zijn ogen te bewegen om zijn mening te kennen te geven. Hij wordt vervoerd in een rolstoel maar zelfs in deze gebrekkige en gehandicapte toestand is hij een waardig tegenstander voor zijn zoon en schoondochter met hun snode plannen om hun dochter uit te huwelijken aan de zoon van de baron d'Epinal die jaren geleden door Noirtier eigenhandig is gedood in een duel.
Sommige gedeelten van het boek zijn nogal ongeloofwaardig en hier en daar hangt het verhaal van onwaarschijnlijk toeval aan elkaar maar dat stoort niet echt. Wat opvalt is hoe belangrijk eer voor de personages is. Voor de eer zijn ze makkelijk bereid de hand aan zichzelf te slaan. In eerste instantie willen ze het liefst duelleren met hun opponent maar als dat geen oplossing is is zelfmoord de uitweg. Wat mij nogal verbaasde omdat ik altijd begrepen heb dat alleen god het leven mag terugnemen van degenen aan wie hij het gegeven heeft.
Hoe meer het boek vordert hoe groter en goddelijker de figuur van de graaf van Monte-Cristo wordt. Hij voelt zich hoe langer hoe meer de hand van god, de man die de wraak van de heer moet uitvoeren. Maar toch weet een vrouw hem ervan te weerhouden haar zoon te doden, de vrouw die ooit zijn geliefde was en nu met een ander is getrouwd. Als dan ook door toedoen van de graaf een kind sterft komt de graaf tot inkeer. Hij voelt dat hij zijn hand heeft overspeeld en begint dan meer en meer te zinspelen op zijn verdwijning.
Die verdwijning komt onherroepelijk. Het einde van een ongelooflijk rijke avonturenroman. Rijk aan verhalen, rijk aan ideeën, rijk aan personges.
Reacties