François Mauriac: L'agneau

Waarom pleegt Xavier, het 'lam gods' uit de titel, zelfmoord? Is het wel zelfmoord? Dat is de grote vraag waar deze korte roman L'agneau van François Mauriac om draait. Het is bijna een thriller dit boek. Het sleept je mee in de mysterieuze gebeurtenissen rondom de jongeling die vanuit een klein dorp in de buurt van Bordeaux op weg is naar het seminarie in Parijs.

Op het station van vertrek ziet hij een man en een vrouw afscheid van elkaar nemen. Waarschijnlijk voorgoed, of zo ziet het er uit. De man, Jean de Mirbel, neemt tegenover Xavier plaats in de trein en er begint een gesprek. Xavier besluit dit huwelijk te redden, de echtgenoot terug te brengen bij zijn wettige echtgenote. Jean gaat akkoord, onder één voorwaarde, Xavier moet met hem mee gaan. Daarvoor moet hij zijn toekomst als seminarist laten schieten. Xavier gaar akkoord maar weet niet dat hij in een web van intriges terechtkomt.

In het huis van Jean de Mirbel is niet alleen Michèle aanwezig, de vrouw van Jean. Brigitte Pian, de schoonmoeder van Jean is er ook. In het gezelschap van Dominique, een jonge vrouw die als een soort secretaresse en personal assistent Brigitte vergezelt. Tenslotte is daar Roland, een klein jongetje van tien uit een kindertehuis dat door Jean en Michèle wordt opgevoed maar waar ze allebei genoeg van hebben. Hij moet maar weg, terug naar het kindertehuis.

In dit gemengde gezelschap wordt Xavier bijna onmiddellijk verliefd op de mooie jonge Dominique, tot woede van bijna iedereen om hem heen. Hij heeft het gevoel dat god een boodschap heeft gehad om hem hier heen te sturen en tussen deze mensen terecht te komen. Hij voelt ook dat het de bedoeling is dat hij de arme kleine Roland moet zien te redden. Uiteindelijk eindigt het boek met een offer. Het lam offert zichzelf op om Roland te redden, en om Jean en Michèle weer bij elkaar te brengen.

Tijdens het lezen van het boek was me heel lang onduidelijk wat Jean van Xavier wil. Jean is overduidelijk jaloers op iedereen om hem heen. Als zijn vrouw te lang met Xavier praat, als Xavier Roland te veel aandacht geeft en helemaal als Xavier verliefd wordt op Dominique. Het lijkt er het meest op dat Jean homoseksueel is en verliefd op Xavier. Hij hoopt voortdurend dat Xavier tot hem zal komen en pas op één van de laatste pagina's van het boek blijkt dat Jean en Michèle al twee jaar niet met elkaar geslapen hebben.

De enigszins vreemde conclusie van het boek is dan ook dat Xavier Jean van zijn homoseksualiteit 'geneest' waardoor hij terug kan keren tot zijn vrouw. Dat doet ouderwets en gedateerd aan maar dat neemt niet weg dat dit boek als spannende religieuze roman zeer geslaagd is. Bij Mauriac is het geloof nooit iets wat makkelijk is of als makkelijk bedoeld is (net als in de boeken van Grazia Deledda). De hoofdpersonen worden voortdurend in verzoeking geleid en moeten zelf, bijna zonder hulp van god, een oplossing zien te vinden voor hun twiijfels en problemen. De uiteindelijke zelfmoord of het offer van Xavier is hier een goed voorbeeld van. Een zelfmoord is niet toegestaan, een offer wel.