Willem Frederik Hermans: Geyerstein's Dynamiek

Het herlezen van het dunne boekje Geyerstein's dynamiek van Hermans uit het begin van de tachtiger jaren van de vorige eeuw bewijst weer eens dat je als je na lange tijd een boek herleest je het bijna als nieuw kunt lezen. Zo'n dertig jaar geleden verscheen dit boekje, in dezelfde tijd als Filip's sonatine en Homme's hoest. Drie dunne boekjes met op elkaar gelijkende titels. Op de website www.willemfrederikhermans.nl blijkt uit de titels van de beschouwingen over dit boek dat het niet al te positief werd ontvangen. Hermans op zijn smalst, novelle als vingeroefening, de nieuwe kleren van de keizer, chantage op de lezers, zijn slechts enkele van de kwalificaties.

Geyerstein's dynamiek gaat over Caroline een op haar achtentwintigste weduwe geworden vrouw die op weg is naar het jaarlijkse kunstspektakel van de beroemde beeldend kunstenaar Geyerstein. Het was de bedoeling dat ze samen met haar man zou gaan, hij was fotograaf, nu moet ze het karwei in haar eentje zien te klaren. Het verhaal begint tijdens de treinreis op weg daar naar toe, met een terugblik naar de dramatische gebeurtenis waarbij haar man omkwam. Een ballonvaart waarbij de ballon waarin haar man net was opgestegen, voor haar ogen ter aarde stortte. Caroline arriveert op het station en wordt afgehaald door een mysterieuze chauffeur die beschreven wordt als een soort van levend lijk. Hij brengt haar bij de receptie voorafgaand aan het jaarlijkse spektakel.

Alles in het huis van Geyerstein is scheef. Zelfs het water in het zwembad is niet waterpas zoals het water betaamt. Een heksachtige vrouw spreekt dreigende woorden tot Carolien. Zij, Carolien, is te mooi en zal ongetwijfeld door één van de handlangers van Geyerstein ontkleed worden en in het zwembad gegooid. Zij weet hoe het er hier aan toe gaat. Zo wordt ze door verschillende bezoekers toegesproken en ingewijd in de geheimen van Geyerstein.

Het is een wonderlijk boekje, dit boekje. Een boekje waarin zowel heel veel gebeurt, vele beelden en ideeën passeren de revue, en tegelijk niets gebeurt. Caroline komt en gaat. Levert Hermans hiermee kritiek op de kunstwereld of is het verhaal een metafoor voor iets anders en zo ja voor wat dan? Zelf kom ik er niet uit, maar het verwondert me na herlezing niet dat ik het ook weer helemaal kon vergeten, zoals ik ook geen flauw idee meer heb waar Filip's sonatine en Homme's hoest over gaan.