Vladimir Nabokov: Een lach in het donker

Een keurig getrouwde man wordt verliefd op een jonge ouvreuse in een bioscoop, maakt haar tot zijn minnares, hij wordt niet bemind en het loopt rampzalig met hem af. In de eerste alinea al geeft Nabokov een korte samenvatting van het verhaal van Een lach in het donker (1932). Daarmee zou het verhaal verteld kunnen zijn, zo stelt hij, maar er is zoveel vermaak te vinden in zo een verhaal. Dat is waar.

De eerste keer dat ik de naam Nabokov las was volgens mij in de roman Gangstermeisje (1965) van Remco Campert. De hoofdpersoon heeft twee homoseksuele vrienden die in een villa in Frankrijk wonen dicht bij hem in de buurt en in hun boekenkast vindt hij een onbekende roman van Nabokov die hij als ik het me goed herinner uit de bewuste boekenkast steelt om thuis te lezen. Sindsdien zijn er nog heel wat boeken van Nabokov verschenen en zojuist is er weer eentje posthuum verschenen, Het origineel van Laura. Dit boek, Een lach in het donker, is het eerste boek uit het tweede deel van De Russische Romans van de Bezige Bij. (Wat me wel bevreemdt is dat de boeken uit deze bundel alle uit het Engels zijn vertaald.)

Het is inderdaad een vermakelijk en tegelijk diep triest verhaal dat me bij tijd en wijle deed denken aan het beroemdste boek van Nabokov, Lolita. Een oudere man met een veel jongere vriendin en een geheime minnaar, ditmaal geen schrijver maar een cartoonist, waar de hopeloos verliefde oudere man geen weet van heeft. In dit geval is de hoofdpersoon Albinus ook nog eens getrouwd, maar verlegen en onhandig en zijn huwelijksbedrog komt onmiddellijk uit waarna zijn huwelijk op de klippen loopt.

Maar dat is nog maar het begin van de ellende. Hij verliest zijn kleine dochtertje Irma, hij krijgt een vreselijk ongeluk en het verhaal eindigt pas met de tragische dood van de hoofdpersoon. Een echte onvervalste Nabokov, geschreven in de meesterlijke stijl van de man die wel de beste stilist van de twintigste eeuw wordt genoemd.