Arnon Grunberg: De mensheid zij geprezen

Dit boek staat mooi in tegenstelling tot en is tegelijkertijd een aanvulling op de vorige twee boeken die ik gelezen heb. Het is tegengesteld aan De dynamica van de begeerte en het haalt een groot aantal keren Een lach in het donker aan. Het is grappig, het is cynisch en een typisch Grunberg boek. Een loflied op de mens en vooral op de slechtheid van de mens. De mens is een verkrachter, een necrofiel, een pedofiel en aan dat alles kan de mens niets doen want hij is nu eenmaal zo gebouwd. Hij is een marionet in de handen van de Grote Poppenspeler. Als een auto defect is word je niet boos op de auto maar op de maker van de auto. Er is dus geen enkele reden om boos te zijn op de mens.

Vaak heb ik het idee dat Grunberg met 'de mens' wel heel erg 'de man' bedoelt en dat vrouwen er een beetje bekaaid af komen in de analyse van de mens van Grunberg. Natuurlijk zijn er een groot aantal eigenschappen die over vrouwen en mannen gelijkelijk zijn verdeeld, maar de aangehaalde getuigen, allen kunstenaars, vooral schrijvers en een enkele filmer, zijn allen mannen en de romanfiguren en filmrollen zijn waar het het centrale personage betreft ook allen mannen. Albinus uit een Lach in het donker tegenover Margot Peters, dokter Hannibal Lecter de kannibaal, de reus Gargantua die zijn kont afveegt met de maartse haas.

Maar voor de rest is het boek een prachtig pleidooi voor de slechte mens, de immoralist, die het allemaal niet helpen kan, hij wordt gedreven door begeerte en verlangen en kan zich, als hij moet kiezen tussen appel, God, slang of Eva, als beste voorbeeld de slang kiezen. (U ziet dat Adam in dit rijtje niet voorkomt,want de mens is al Adam.) Als een robot die slecht geprogrammeerd is rent hij op zijn ondergang af, hij is Albinus, Professor Unrat, Humbert Humbert en tot lijden gedoemd. Dat is zijn lot en zijn keuze. Hij kan niet, zoals verondersteld wordt in De dynamica van de begeerte, kiezen voor onthouding. Wat hij ook probeert, hij blijft een idioot, een vrek, een sadist, een brok hormonen, een moordenaar, een pedofiel en een kampbeul.