Thomas Mann: Kinderen in verwarring en verdriet

Een ontroerende kleine schets van een welgestelde familie in het Duitsland van tussen de twee wereldoorlogen, het interbellum. Dat is dit Kinderen in verwarring en verdriet (Unordnung und frühes Leid) van Thomas Mann. De hoofdpersonen zijn niet de kinderen zelf, maar dat is professor Cornelius, een geschiedkundige met vier kinderen, de groten, Ingrid en Bert, en de kleintjes Beizher en Eleonora of Lorchen. De kinderen uit de titel worden bekeken door hun vader die zijn mening over de vier niet onder stoelen of banken steekt. De dochters zijn zijn lievelingen en zijn zonen vallen minder in de smaak. Ingrid is achttien en mooi en succesvol, ze brengt de hoofden van haar leraren op hol, Bert van zeventien wil zijn studie niet afmaken en toneelspeler of kellner worden. Beiszer is een kleine driftkop en Lorchen is de oogappel van de vader. Al zijn ouderliefde gaat naar haar. Zij is degene die in verwarring en verdriet in haar bedje ligt tijdens het feestje dat de groten hebben georganiseerd in het ouderlijk huis.

Een gedetailleerd portret binnen een kleine zeventig pagina's dat is wat Thomas Mann heeft gemaakt. In prachtige volzinnen. Opvallend is dat de situaties hier en daar anders zijn, wie heeft er tegenwoordig nog een huisknecht, wie laat nog een kunstgebit plaatsen, maar dat de al te menselijke gevoelens die hier zo mooi worden beschreven, van alle tijden zijn. Zo wordt een jonge toneelspeler, een vriend van Bert, als volgt beschreven: "HIj is een kunstenaar van de nieuwere school, die in vreemdaardige en, naar het de professor voorkomt, uiterst gemaakte en onnatuurlijke danshoudingen op het toneel staat en jammerlijk schreeuwt. Dat kan bij een professor in de geschiedenis onmogelijk in goede aarde vallen (...)" We zien hier de oudere die de wat zijn kinderen als kunst beschouwen niet meer kan volgen.

Thomas Mann kan er wat van. Niet voor niets een Nobelprijswinnaar. In de column van gisteren in de Volkskrant van Peter Buwalda Literatuur? wordt beschreven hoe De Toverberg door een groepje literatuurstudenten, zijn jaarclub, waart. Dat is pas echte literatuur! Maar ook dit hele kleine pareltje dat qua volume in het niet valt bij de grotere werken van Mann is natuurlijk literatuur.