Guillaume Apollinaire: Lettres à Madeleine

Op weg per trein naar Marseille ontmoet de dichter Guillaume Apollinaire de jonge vrouw Madeleine Pagès. Het is 1 januari 1915. Ze raken in gesprek en spreken onder andere over poëzie. Apollinaire belooft haar één van zijn dichtbundels te sturen en noteert haar adres. Hij is officier in het Franse leger in de Eerste Wereldoorlog en moet zich later excuseren, omdat zijn uitgever ook is opgeroepen voor de militaire dienst en hij haar het beloofde boek niet kan sturen.

Maar vervolgens ontwikkelt zich vanaf maart een correspondentie tussen de twee. Met het verstrijken van de tijd worden de twee al schrijvend steeds verliefder op elkaar en ook wordt de toon van de brieven van Apollinaire steeds erotischer. Hoogtepunten wat dat betreft zijn de de zogenaamde geheime gedichten. De brieven van Madeleine zelf zijn helaas niet bewaard gebleven maar het lijkt er niet op alsof ze de dichter afremde in zijn ongeremde ontboezemingen, maar eerder aanmoedigde. Zo vraagt hij haar de intieme delen van haar lichaam te beschrijven en ontvangt hij die beschrijvingen ook.

Madeleine werkt als onderwijzeres in een klein plaatsje nabij Oran in Algerije en na ongeveer een jaar en nadat Apollinaire haar moeder toestemming heeft gevraagd om met haar te trouwen, reist hij naar haar toe tijdens zijn kerstverlof.

Wat daar precies gebeurt is niet beschreven. Dat is het mysterie van deze geschiedenis. Maar nadat deze tweede ontmoeting heeft plaatsgevonden bekoelt de relatie langzamerhand. In het begin is er nog sprake van een voorgenomen huwelijk, later, nadat hij is getroffen door een granaatscherf, vraagt hij haar om niet langs te komen. Dat is te vermoeiend.

Het blijft een prachtig verhaal, het verhaal van een fysieke liefde die slechts op papier plaatsvindt. Tevens geeft het boek een indringend beeld van het leven in de loopgraven tijdens de Eerste Wereldoorlog. In het begin heeft Apollinaire het nog tamelijk luxe, maar als de winter van 1915 intreedt wordt het leven in de loopgraven steeds grimmiger. Verschillende van zijn kameraden sterven of vertrekken gewond naar huis. Uiteindelijk komt hij zelf ook in het ziekenhuis terecht.

Omdat ik bezig ben met een stuk over de Eerste Wereldoorlog pakte ik dit boek weer op na lange tijd en na ooit halverwege gestopt te zijn. Met veel meer kennis over die periode is het een stuk interessanter. De geheime gedichten zijn opwindende staaltjes erotische poëzie.